Fact Check| ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ကဗျာဟာ ရုရှားကဗျာဆရာ မာယကော့စကီးရဲ့ ကဗျာကို မှီငြမ်းထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းအမှား

လူမှုကွန်ရက်ဖေ့ဘွတ်ခ်မှာ လူအများအပြား မျှဝေနေတာကြောင့် ပျံ့နှံ့မှုများနေတဲ့ သတင်းအမှားတစ်ပုဒ်ကို ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူးက အချက်အလက်စစ်ဆေးသူတွေ သတိပြုမိခဲ့ပါတယ်။ ဒီသတင်းအမှားကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ကဗျာဟာ ရုရှားကဗျာဆရာ မာယကော့စကီးရဲ့ ကဗျာကို မှီငြမ်းထားတာဖြစ်တယ်လို့ ရေးသားထားတဲ့ သတင်းအမှားပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီသတင်းအမှားကိုတော့ “Myanmar Hard Talk” ဆိုတဲ့ ဖေ့ဘွတ်ခ်ပေ့ချ်က ရုရှားဘာသာစကား၊ မြန်မာဘာသာစကားတို့နဲ့ ရေးသားထားပြီး စက်တင်ဘာ ၁၆ရက် နံနက် ၁၁နာရီကျော်လောက်မှာ ပို့စ် တင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီပို့စ်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ လက်ရေးမူ ကဗျာနဲ့အတူ မာယကော့စတီးရဲ့ ဓာတ်ပုံကို ပူးတွဲပြီး တင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသတင်းအမှားဟာ နာရီပိုင်းအတွင်းမှာ ဒီပို့စ်ကို Like and React ပြုလုပ်သူ ၂၈၀၀ ကျော်အထိ ရှိပြီး ပြန်လည်မျှဝေသူ ၁၆၀၀ ကျော်အထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။  သတင်းအမှားတင်ထားတဲ့ လင့်ခ်ရဲ့ Archive Link ကို ဒီမှာ ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ 

 ၂၀၁၁ ခုနှစ်  ကိုလံဘီယာနိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်တဲ့  နိုင်ငံတကာ ကဗျာဖတ်ပွဲတော်မှာ ဖတ်ပြဖို့အတွက် ဒါရိုက်တာ မင်းထင်ကိုကိုကြီးက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထံ ကဗျာတစ်ပုဒ်ရေးသားပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တာကြောင့်  သူမကိုယ်တိုင် လက်ရေးမူနဲ့ ရေးသားထားတဲ့ ကဗျာကို ပေးခဲ့ပါတယ်။  ဒီလက်ရေးမူ ကဗျာ စာရွက်ကို ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ NLD ပါတီ အောင်နိုင်ရေး ပြုလုပ်ရာမှာ အသုံးပြုဖို့အတွက် ဒါရိုက်တာ မင်းထင်ကိုကိုကြီးနဲ့ အစီစဉ်တင်ဆက်သူ မောင်မောင်အေးတို့က အွန်လိုင်းမှာ လေလံတင်ရောင်းချခဲ့ပါတယ်။ ဒီကဗျာ လက်ရေးမူကို အမည်မဖော်လိုသူ တစ်ဦးက ကျပ်သိန်း ၂၄၀၀ နဲ့ လေလံအောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို လေလံအောင်ထားတဲ့ ကဗျာဟာ သူများကဗျာကို မှီငြမ်းရေးသားထားတဲ့ ကဗျာလို့ လူမှုကွန်ရက်မှာ သတင်းအမှားတွေ ပျံ့နှံ့နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

သတင်းအမှားပျံ့နှံ့မှုအကြောင်းအရင်း ဆန်းစစ်ချက်

ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူးက အချက်အလက်စစ်ဆေးသူတွေက “Myanmar Hard Talk” ဆိုတဲ့ ဖေ့ဘွတ်ခ်ပေ့ချ်ကို လေ့လာကြည့်လိုက်တော့ ဒီပေ့ချ်ဟာ သတင်းအတု/ သတင်းအမှားတွေကို မကြာခဏ ဆိုသလို ရေးတင်လေ့ရှိတဲ့ ပေ့ချ်ဆိုတာ လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ၂၀၁၁ခုနှစ်က ရေးသားထားတဲ့ ကဗျာကို  Google Translate မှာ ရုရှားဘာသာစကားနဲ့ ပြောင်းပြီး သတင်းအမှားဖြန့်ဝေထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသတင်းအမှားကို ပျံ့နှံ့မှု ပိုမိုများပြားလာအောင် ဂရုတွေထဲမှာ ဖြန့်ဝေနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ 

ဘာလို့ သတင်းအမှားလဲလို့ ပြောရတာလဲဆိုရင်

• ရုရှားကဗျာဆရာ ဗလာဒီမာ မာယကော့စကီး ရေးသားခဲ့တဲ့ ကဗျာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ “The Proud” ဆိုတဲ့ ကဗျာကို ရေးသားခဲ့တာ မရှိပါဘူး။ သူ့ရဲ့ ကဗျာပေါင်းချုပ်ထဲမှာလည်း “The Proud” အမည်ရှိတဲ့ ကဗျာကို မတွေ့ခဲ့ပါဘူး။ မာယကော့စကီးရဲ့ ကဗျာပေါင်းချုပ်ကို ဒီမှာ ဝင်ဖတ်ကြည့်ပါ။ 
• သတင်းအမှားမှာဖော်ပြထားတဲ့ ရုရှားကဗျာ စာသားတွေက Google Translate ကို အသုံးပြုပြီး ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်အောင်ရည်ရွည်ချက်နဲ့ဖန်တီးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 
• “Myanmar Hard Talk” က ရေးတင်ထားတဲ့ ပို့စ်မှာ မာယကော့စကီးရဲ့ ဘဝဇာတ်ကြောင်းကို ခုနှစ်သက္ကရာဇ်နဲ့ တိတိရေးသားဖော်ပြခဲ့ပေမဲ့ ဘယ်နှခုနှစ်မှာ ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ ကဗျာ ဖြစ်တာဆိုတာ တိတိကျကျ ရေးသားဖော်ပြထားတာ မရှိပါဘူး။ 

ဖော်ပြပါ အချက်အလက်တွေနဲ့ တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးကြည့်မယ်ဆိုရင် “Myanmar Hard Talk” က ရေးတင်ထား တဲ့ ရုရှားကဗျာဆရာ မာယကော့စကီးရဲ့ ကဗျာကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က မှီငြမ်းပြီး ကဗျာ ရေးသားထား တယ်ဆိုတာ သတင်းအမှားဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြနိုင်ပါတယ်။ 

ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူးရဲ့ စာဖတ်ပရိသတ်တွေကို အကြံပြုလိုတာက လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ သတင်းအမှားတွေက နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် သတင်းအကြောင်းအရာတစ်ခုကို လူမှုကွန်ရက်မှာ တွေ့ရှိခဲ့ရင် အလွယ်တကူ မယုံပါနဲ့ သတင်းမှာပါဝင်တဲ့ စာသားတွေအပြင် ဓာတ်ပုံတွေ ၊ ဗီဒီယိုတွေကိုပါ စစ်ဆေးပြီး သတင်းအမှား/အမှန် ဖြစ်တယ် လို့ ခွဲခြားလို့ရပါတယ်။  

တကယ်လို့ သတင်း အမှား/အမှန်ခွဲခြားရခက်နေတယ်ဆိုရင်လည်း ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူး Facebook page ရဲ့ Messenger bot ကို ကိုယ်စစ်ဆေးလိုတဲ့ သတင်းရဲ့လင့်ခ် ဒါမှမဟုတ်Screenshotကို ပေးပို့ပြီး မေးမြန်း စိစစ်နိုင်ပါတယ်။

ဝေဖန်အကြံပြုရန်

ဟုတ်တယ် Vs မဟုတ်ဘူးမှ စိစစ်ထားသော မည်သည့်သတင်းကိုမဆို ဝေဖန်အကြံပြုလိုပါက အောက်ပါ Form တွင် ဖြည့်စွက်ပြီး ဝေဖန်အကြံပြုနိုင်ပါသည်။ https://www.realornotmm.info/complaint-form/